Wat muziek kan doen

Een verhaal van mijn blog van maart 2021:

Van de week was ik bij Annelies. Annelies is een pianiste die ik ken van het conservatorium in Amsterdam. Zij was daar docent, maar niet de mijne. Ik had contact met haar omdat ze de zus was van een vriend van mijn ouders. Ze was leuk; grappig en excentriek. Ze was de enige docent die haar kamer gezellig had gemaakt en dat typeert haar helemaal. En nog steeds.

Want sinds 2013 woont Annelies hier in Brabant op een gesloten afdeling. Ze woont hier omdat ze dementeert. Ze herkent niemand meer, behalve haar favoriete begeleidster. Helaas kan ze geen noot meer spelen of lezen, maar ze is meestal vrolijk en zingt veel. Het feit dat ze meestal vrolijk is en (als vanouds) grappen maakt, maakt het voor ons, haar naasten, draaglijk.

Niets dan lof voor dit verzorgingshuis, de Beemden in Sint-Michielsgestel. Ze krijgt zoveel aandacht en zorg; ik vraag me al jaren af of mijn bezoek heel veel toevoegt voor haar. In het begin maakte ik muziek met haar; zij op piano en ik op dwarsfluit. Ze noemde me toen altijd ‘de fluitiste’, maar dat was toen ze nog wist wie ik was. Dat weet ze allang niet meer. Maar 9 van de 10 keer is ze heel enthousiast als ik binnenkom; vooral als ik zeg: hé, Annelies!

In het begin associeerde ze mij nog met Amsterdam. Dan zei ze dat haar broer niet vaak kwam. Maar ja, hij is ook niet vaak meer in Amsterdam, zei ze dan. Het is ook zó ver. Helaas is dit iets wat veel voorkomt bij dementerenden; haar broer bezocht haar altijd trouw en regelde haar zaken.

Toen ze zelf geen muziek meer kon maken en haar smaak in muziek behoorlijk veranderd was, ben ik regelmatig het uurtje muziek gaan verzorgen daar in het huis. Dan zat ik achter de piano met een zaaltje vol mensen en Annelies naast mij of op de eerste rij. We zongen liedjes van vroeger en zij zong en danste enthousiast mee. Het was echt mooi om te zien hoeveel dat bij mensen losmaakte. Dàt is wat muziek kan doen. Helaas is er sinds Corona uiteraard niet meer gezongen.

Door Corona ben ik soms maanden niet bij Annelies geweest. Het was een opluchting om te merken dat ze daar niet onder geleden heeft. Wat een fijn idee dat ze het daar zo goed heeft. Omdat het bezoek nu alleen op haar kamer plaatsheeft en een gesprek met haar geen optie meer is, luisteren we naar muziek. Gewoon op mijn telefoon. Ik heb het steeds geprobeerd met haar vroeger favoriete muziek (bijvoorbeeld de vioolsonate van Cesar Franck), maar daar reageerde ze de afgelopen tijd nauwelijks op. Net of ze het niet hoorde. Nu dacht ik: laat ik mijn favoriete muziek eens proberen. En een wonder geschiedde: al bij de eerste tonen zag ik haar blik veranderen. Ze heeft ruim een half uur aandachtig zitten luisteren en ik zag dat het binnenkwam. Als een stukje afgelopen was keek ze me aan en zei: dat is mooi! Wàt bijzonder was dit.

Wil je meer horen van Yann Tiersen? Luister op : YouTube of Spotify